Choroba afektywna dwubiegunowa, znana również jako choroba maniakalno-depresyjna, to zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje się występowaniem okresów manii lub hipomanii, naprzemiennie z okresami depresji. Pacjenci z tą chorobą doświadczają skrajnych zmian nastroju, które mogą zdecydowanie wpływać na ich codzienne funkcjonowanie.
Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa?
W chorobie afektywnej dwubiegunowej występują dwa przeciwstawne stany emocjonalne – mania lub hipomania oraz depresja.
W okresach manii pacjenci odczuwają wybuchową energię, nadmierną pewność siebie, zwiększoną aktywność fizyczną oraz problemy z koncentracją. Jesteśmy w stanie zauważyć także zaburzenia snu, agresywność oraz ryzykowne zachowania, takie jak nadmierna impulsywność czy niewłaściwe wydawanie pieniędzy.
Natomiast okresy depresji charakteryzują się obniżonym nastrojem, brakiem energii, uczuciem beznadziei i pesymizmu, a także trudnościami w koncentracji oraz utratą zainteresowań.
Przyczyny choroby afektywnej dwubiegunowej
Przyczyny choroby afektywnej dwubiegunowej nie są do końca poznane, jednak istnieje kilka czynników, które mogą przyczyniać się do jej rozwoju. Należą do nich czynniki genetyczne, jak również czynniki środowiskowe, takie jak stres czy traumy emocjonalne.
Badania przeprowadzone na rodzinach pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową sugerują, że istnieje pewna dziedziczność tego schorzenia. Co więcej, niektóre czynniki środowiskowe, takie jak stres czy nadużywanie substancji psychoaktywnych, mogą wpływać na wystąpienie epizodów maniakalnych lub depresyjnych.
Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej
Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej mogą być różnorodne i różnią się w zależności od fazy choroby. Podczas okresów manii czy hipomanii pacjenci doświadczają wzmożonej energii, wyższej pewności siebie, ryzykownych zachowań i utraty zdolności do oceny rzeczywistości.
W okresach depresji pacjenci odczuwają natomiast smutek, pesymizm, utratę energii, problemy ze snem, spadek apetytu oraz trudności w koncentracji. Bardzo często te zmiany nastroju utrudniają codzienne funkcjonowanie, a także prowadzą do problemów z funkcjonowaniem społecznym czy zawodowym.
Diagnoza i leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej
Diagnoza choroby afektywnej dwubiegunowej opiera się na obserwacji i analizie objawów pacjenta, a także wywiadzie z osobami z otoczenia. Istotne jest także wykluczenie innych chorób, które mogą mieć podobne objawy. Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej jest zazwyczaj długoterminowe i opiera się na terapii farmakologicznej oraz terapii psychoedukacyjnej.
Przy stosowaniu odpowiednich leków, takich jak stabilizatory nastroju, możliwe jest skuteczne kontrolowanie epizodów maniakalnych i depresyjnych. Terapia psychoedukacyjna natomiast pomaga pacjentom w zrozumieniu swojej choroby, radzeniu sobie z nią, a także współpracy z lekarzem i terapeutą.
Wsparcie dla pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową
Pacjenci z chorobą afektywną dwubiegunową często potrzebują wsparcia zarówno w sferze medycznej, jak i społecznej. Dlatego niezwykle ważne jest zapewnienie osobom chorym odpowiedniego wsparcia emocjonalnego, a także dostępu do odpowiednich terapii oraz grup wsparcia. Takie grupy mogą pomóc pacjentom w wymianie doświadczeń, zdobyciu informacji na temat swojej choroby oraz w nawiązaniu relacji z osobami, które przeżywają podobne trudności.
Wsparcie ze strony bliskich osób również odgrywa niezwykle ważną rolę w procesie leczenia i codziennym funkcjonowaniu pacjenta z chorobą afektywną dwubiegunową.
Codzienne życie osoby z ChAD
Choroba afektywna dwubiegunowa nie musi być przeszkodą w założeniu rodziny czy podjęciu pracy zawodowej. W przypadku pracy może być kluczowe wybranie odpowiedniego zawodu czy stanowiska, które pozwoli na elastyczny grafik i umożliwi dostosowanie się do ewentualnych zmian nastrojów.
W stworzeniu rodziny również ważną rolę pełni wsparcie ze strony partnera oraz otoczenia. Ważne jest, aby bliscy byli świadomi choroby i potrafili odpowiednio zareagować w przypadku wystąpienia objawów. Ogólnie rzecz biorąc, osoby z chorobą afektywną dwubiegunową mogą prowadzić normalne życie zawodowe i osobiste, pod warunkiem odpowiedniego leczenia farmakologicznego i terapii.